Ouderenmishandeling: Een verborgen probleem

Zaterdag 15 juni 2024 is het de Internationale Dag tegen Ouderenmishandeling. Op deze dag wordt wereldwijd aandacht gevraagd voor de mishandeling van ouderen. 1 op de 20 ouderen krijgt te maken met mishandeling. Dit kan vele vormen aannemen, zoals fysiek geweld, financieel misbruik, verwaarlozing en psychisch geweld. Het is een groot probleem dat vaak verborgen blijft. Een procesregisseur van Stichting Binding vertelt hier meer over.

"Een eenvoudig voorbeeld van ouderenmishandeling is als iemand tijdens het doen van boodschappen voor een oudere persoon ook zijn eigen boodschappen betaalt met de pinpas van die persoon. Het klinkt als iets kleins, maar het kan natuurlijk niet", vertelt de procesregisseur van Stichting Binding. Dit is geen ernstige vorm van ouderenmishandeling, maar wel misbruik van het vertrouwen. En wat klein begint kan ernstig worden. 

Ouderenmishandeling is elke vorm van mishandeling of misbruik van een ouder persoon. Dit kan op verschillende manieren gebeuren:

• Financieel misbruik: Bijvoorbeeld als iemand gebruik maakt van de bankrekening van een ouder iemand zonder dat hij of zij dat weet.
• Verwaarlozing: Als een ouder iemand niet de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft.
• Fysiek geweld: Zoals slaan of duwen.
• Psychisch geweld: Denk aan schelden of kleineren.

Ouderenmishandeling kan opzettelijk gebeuren. Maar in de meeste gevallen vindt dit plaats uit onmacht of onwetendheid. De verzorger, partner of familieleden kunnen de situatie dan niet meer aan.  

Waarom wordt ouderenmishandeling vaak niet herkend of gemeld?

Het herkennen van ouderenmishandeling is makkelijker gezegd dan gedaan. Dit geldt niet alleen voor de ouderen zelf, maar ook voor de naasten en professionals. Ouderen schamen zich vaak om te melden dat ze mishandeld worden, vooral als het om een familielid gaat. Ze willen de familieband niet schaden. Daarnaast zijn ouderen vaak afhankelijk van familie, mantelzorgers of andere naasten. Ze willen deze relatie daarom goed houden. “Mensen hebben vaak niet in de gaten dat het gebeurt of denken dat het maar een paar keer voorkomt en laten het erbij", vertelt de procesregisseur van Stichting Binding. 

Ook in onze gemeente komen weinig meldingen binnen zegt de procesregisseur van Stichting Binding. “Ik denk dat dit vooral komt omdat mensen het niet doorhebben, het niet durven te melden of niet weten waar ze het moeten melden. Het gebeurt hier zeker, het gebeurt overal. Maar door het te melden laat iemand het kwetsbaarste van zichzelf zien.” 

‘Ontspoorde zorg’

Zoals benoemd is er in veel gevallen geen sprake van kwade opzet. Het gebeurt dan uit onwetendheid en onmacht. De mantelzorger raakt bijvoorbeeld overbelast en schiet hierdoor eerder uit zijn of haar slof, of erger. Een ander gevolg van overbelast zijn is dat ouderen verwaarloosd worden. Het is daarom belangrijk dat er ook naar de mantelzorger gekeken wordt. Hoe gaat het met hem of haar? Redt hij of zij het nog? En waar kunnen zij terecht als het hen teveel wordt? Binnen onze gemeente hebben we het Steunpunt Mantelzorg waar mantelzorgers terecht kunnen als het hen teveel wordt.   

Wat kunt u doen?

Heeft u het vermoeden dat iemand slachtoffer is van ouderenmishandeling? Dan is het belangrijk dat u hierover praat. Het mooiste zou zijn als u het bespreekbaar kunt maken met de persoon zelf. Praat voorzichtig met de persoon en vraag hoe het met hem of haar gaat. “Maak vermoedens bespreekbaar met diegene. Je kan beter iets doen dan niets. Dan blijft het ook niet aan je knagen.” U mag ook altijd met Veilig Thuis bellen voor advies. Veilig Thuis kan tips geven hoe u hiermee om kan gaan of wat u verder kan doen. “Ik zeg vaak je staat erbij en je kijkt er naar. Terwijl je iets kan betekenen voor iemand door één telefoontje.”

Jan Kuiper, Wethouder Sociaal Domein, verzucht: "Ouderenmishandeling is een lastig onderwerp. Taboe, onderliggende problematiek, patronen... kom er maar eens dichtbij. In Wijk bij Duurstede willen we open staan voor zorgen en stimuleren dat mensen deze delen en uiten. Dit belang benadrukken we op deze speciale dag."

Een melding maken bij VeiligThuis of Stichting Binding

De drempel om Veilig Thuis in te schakelen kan hoog zijn. Er wordt vaak gedacht dat er direct een melding gemaakt wordt. Maar u kunt ook bij Veilig Thuis terecht voor advies. Als u toch een melding wilt doen, kan dit in veel gevallen anoniem. Veilig Thuis stuurt de melding door naar de juiste instanties, zoals Stichting Binding. 

U kunt contact opnemen met Veilig Thuis via 0800 2000 (24/7 bereikbaar) of via de chat (maandag t/m vrijdag 09.00 – 17.00 uur).

U kunt ook altijd bij Stichting Binding terecht met uw vragen of melding. Neem contact op via 0343 473 070 of info@stichting-binding.nl. Of als u meer wilt lezen over wat u zelf kunt doen, kijk dan op de website Ik vermoed huiselijk geweld.