Wilt u meedenken over hoe we Wijk bij Duurstede van schone energie gaan voorzien?
Uw ideeën hierover zijn waardevol. Van 14 februari tot 6 maart kon u meedenken met ons inwonersonderzoek en de gemeente helpen bij het maken van de keuzes die het beste bij onze gemeente passen. Na de zomer organiseren wij verdiepende gesprekken.
Op deze webpagina vindt u meer informatie over hoe we het gesprek over schone energie gaan vormgeven.
Samen bouwen aan een toekomstbestendig Wijk bij Duurstede
Er zijn verschillende redenen om ons gebruik van kolen en gas af te bouwen en over te stappen op duurzame energie. We hebben hier nationaal en internationaal afspraken over gemaakt, maar ook als gemeente willen we energieneutraal worden. Daar zijn verschillende keuzes in te maken.
Gemeente Wijk bij Duurstede gaat in gesprek met inwoners en ondernemers om samen te bepalen hoe de energietransitie er in onze gemeente uit moet zien. Daarom zijn wij een groot participatietraject gestart. Om te horen wat u ziet als kansen, (on)mogelijkheden, zorgen en randvoorwaarden van duurzame energieopwek (zowel elektriciteit als warmte). Het traject is verdeeld in drie fasen (zie onderaan deze pagina).
Veelgestelde vragen over het inwonersonderzoek dat is uitgevoerd:
Een referendum kun je houden als je als gemeente ook ergens over mag beslissen. In het geval van de windmolens beslist uiteindelijk de provincie of de windmolens hier komen of niet. Daarnaast is het niet alleen de vraag of we windmolens willen of niet, want de opgave van het verduurzamen van onze energievraag blijft. De vraag is welke energietechnieken we acceptabel vinden om aan onze energievraag te voldoen.
Een PWE-raadpleging is geen draagvlakonderzoek. Het doel is niet om in kaart te brengen of mensen windmolens of het huidige beleid steunen of niet. We zijn benieuwd welke afwegingen inwoners en ondernemers maken en welke overwegingen en zorgen ze belangrijk vinden bij het maken van keuzes.
Wel kunnen deelnemers de gemeente adviseren hoe om te gaan met de ambitie van de provincie om meer windmolens in de provincie en eventueel in Wijk bij Duurstede te plaatsen. Daarbij gaat het niet om draagvlak voor windmolens maar om de rol die de gemeente daarin kan pakken. In het tweede deel van de PWE wordt namelijk de windambitie van de provincie als uitgangspunt genomen.
Het uitgangspunt van het landelijke Klimaatakkoord is dat in 2050 geen aardgas meer wordt gebruikt en bijna alle energie duurzaam wordt opgewekt. Het is lastig om te bepalen hoeveel energie we precies nodig gaan hebben in 2050. We weten wel dat we meer en meer elektriciteit gaan gebruiken. Bijvoorbeeld doordat auto’s elektrisch worden en we onze huizen elektrisch gaan verwarmen. Bureau DWA heeft voor ons berekend hoeveel energie alle woningen en bedrijven van Wijk bij Duurstede waarschijnlijk gaan gebruiken in 2050. Ook hebben zij berekend wat de verschillende keuzes voor Wijk bij Duurstede gaan opleveren aan energie, ook de wat minder zekere oplossingen als waterkracht of kernenergie. Die berekening gebruiken we als uitgangspunt.
De maatregelen die voorgelegd worden zijn bepaald in overleg met bureau DWA die voor ons de doorrekening heeft gedaan.
Een uitgangspunt is dat we energiebronnen voorleggen en niet energiedragers zoals waterstof dat geproduceerd wordt met behulp van relatief veel elektriciteit. Daarbij zijn we uitgegaan van energietechnieken die lokaal uitgevoerd kunnen worden. Een grote kerncentrale of een grote waterstoffabriek worden vanuit Den Haag onderzocht en ontwikkeld.
Met de uitkomsten van de raadpleging gaan we een plan maken hoe we als Wijk bij Duurstede uiterlijk in 2050 energieneutraal kunnen worden. Dit plan wordt ook met inwoners samen opgesteld. Ook geven de uitkomsten advies aan de gemeenteraad hoe te reageren op het besluit van de provincie over de mogelijke plaatsing van windmolens in Wijk bij Duurstede. Inwoners die willen meedenken over het plan kunnen zich aan het eind van de PWE aanmelden.
Alle teksten worden gecontroleerd door een taalbureau om ervoor te zorgen dat de raadpleging begrijpelijk genoeg is voor alle inwoners. Uit eerdere PWE’s blijkt dat praktisch opgeleiden positiever zijn over de methode dan theoretisch opgeleiden. Maar voor een breed publiek is dit een bruikbare methode.
Inwoners kunnen kennis inbrengen waar experts niet van op de hoogte zijn. Door het raadplegen van inwoners kan de kwaliteit van besluiten verbeteren. Daarnaast is er een democratische reden: in een goed functionerende democratie worden inwoners betrokken bij overheidsbesluiten waar zij (ingrijpende) effecten van ondervinden. Veel inwoners vinden het niet genoeg om 1x in de 4 jaar hun stem uit te brengen tijdens verkiezingen. Zij willen graag ook hun voorkeuren over specifieke beleidskeuzes kunnen doorgeven.
Onderzoeksbureau Populytics, dat het onderzoek opstelde in opdracht van de gemeente, slaat geen IP-adres op van deelnemers. Ze plaatst enkel functionele en analytische cookies, zoals in de Privacyverklaring wordt aangegeven. Wanneer een deelnemer meedoet aan de raadpleging wordt een cookie geplaatst. Door deze cookie kan het bureau een unieke identiteit aan de data van een deelnemer toevoegen. Deze is niet herleidbaar tot een specifiek apparaat of een specifieke persoon. Om die reden is dit geen persoonsgegeven. Voor de uitvraag over duurzame opwek gold de Privacyverklaring (pdf, 93 KB) die onderaan de raadpleging te vinden was. Deze verklaring voldoet aan de AVG-richtlijnen.
De kenmerken die in de raadpleging zijn uitgevraagd, zoals opleidingsniveau, leeftijd en geslacht, gelden niet als persoonsgegevens. Dit is omdat deze kenmerken niet te herleiden zijn tot specifieke personen, huishoudens of apparaten. Elke deelnemer aan de raadpleging kon verder zelf bepalen welke informatie hij/zij wilde delen. Alle vragen over persoonlijke kenmerken bevatten de antwoordoptie ‘zeg ik liever niet’.
Na afronding van de raadpleging konden deelnemers zich optioneel aanmelden voor een aantal mogelijkheden; aanmelding voor de nieuwsbrief, het ontvangen van het rapport en het opgeven voor toekomstige raadplegingen en voor meer informatie. Als deelnemers hiervoor kozen, verzamelde Populytics enkele persoonsgegevens, waaronder een e-mailadres. Zo kan Populytics voldoen aan het verzoek van deelnemers om bijvoorbeeld de nieuwsbrief, het rapport, of meer informatie te ontvangen. Deze gegevens zijn niet gekoppeld aan de antwoorden in de raadpleging, zodat deelnemers volstrekt anoniem blijven.
Voor dit onderzoek is gekeken of de steekproef representatief is voor de inwoners van de gemeente Wijk bij Duurstede. Het blijkt dat onder de deelnemers een aantal groepen ondervertegenwoordigd zijn en een aantal juist oververtegenwoordigd ten opzichte van de samenstelling van alle inwoners van de gemeente. Er deden relatief meer mannen, ouderen boven de 55 en theoretisch geschoolde mensen mee en relatief minder jongeren, vrouwen en praktisch geschoolden. Om te zorgen dat de steekproef toch representatief is voor de samenleving van de gemeente Wijk bij Duurstede, zijn de ondervertegenwoordigde groepen iets zwaarder meegewogen dan oververtegenwoordigde groepen. In het rapport staan deze herwogen resultaten, tenzij anders is aangegeven.
Er zijn geen gegevens of antwoorden weggegooid. Door te herwegen trekt het onderzoek representatieve conclusies voor de hele bevolking van de gemeente Wijk bij Duurstede op de kenmerken geslacht, leeftijd en opleidingsniveau. Verder blijkt uit de analyse van Populytics dat de resultaten van de gewogen en ongewogen dataset nauwelijks verschillen.
In de tijd dat de raadpleging actief stond, is 2.649 keer de deelnamelink bezocht. Alle deelnames zijn nagelopen in een gestandaardiseerd proces. Het onderzoeksbureau heeft, wanneer er bijzonder veel deelnames waren met dezelfde functionele cookie, deze data uit de resultaten gefilterd. Ook de deelnemers die voor de eerste vragen zijn gestopt en dus de raadpleging niet ingevuld hebben, zijn uit de eindresultaten gehaald. Hiermee is dus geen data verloren gegaan en dit heeft de resultaten van de raadpleging niet beïnvloed. Door deze stappen kwam het eindtotaal van online deelnemers uit op 2.045. Verder zijn er 7 papieren versies ingevuld en heeft de gemeente 91 straatgesprekken gehouden. Hierdoor hebben in totaal 2.143 mensen deelgenomen aan het onderzoek.
De uitkomsten van de raadpleging bevatten een kwantitatief deel (hoeveel mensen vinden iets een goed idee of maken zich zorgen) en een kwalitatief deel (welke argumenten gebruiken mensen). Beiden gaan we gebruiken als input voor de vervolggesprekken. Het uiteindelijke doel is een plan maken hoe we als Wijk bij Duurstede uiterlijk in 2050 energieneutraal kunnen worden. Dit plan wordt ook met inwoners samen opgesteld. Ook geven de uitkomsten advies aan de gemeenteraad hoe te reageren op het besluit van de provincie over de mogelijke plaatsing van windmolens in Wijk bij Duurstede. Inwoners die willen meedenken over het plan kunnen zich aanmelden
De overgrote meerderheid van de deelnemers heeft de vorm van de raadpleging als positief ervaren: 78 procent van de deelnemers gaf het onderzoek een voldoende (een 6 of hoger). Gemiddeld gaven deelnemers het onderzoek een rapportcijfer 6,6. Bovendien vond 85 procent van de deelnemers het een belangrijk onderwerp om zijn mening over te geven. Over de ervaring schrijft een deelnemer bijvoorbeeld: "Goed om te onderzoeken hoe de inwoners staan ten opzichte van windmolens en dat kan nu objectief worden vastgesteld. Zodat niet de hardst schreeuwende minderheid een besluit tegen kan houden.“ Ook zou een meerderheid (72 procent) de methode vaker inzetten om inwoners te betrekken.
Hoewel het grootste deel van de deelnemers positief is over de raadpleging, zijn er ook deelnemers die kritiek hebben op de raadpleging. Zo geeft 36 procent aan de raadpleging als sturend te hebben ervaren. “Het aanbod is te sturend richting windenergie", schreef een deelnemer. Sommige deelnemers geven aan dat ze het oneens zijn met de doelstelling om energieneutraal te zijn. Dat dit als doelstelling werd opgelegd in de eerste keuzesituatie, kunnen zij als sturend hebben ervaren.
De uitkomsten worden gepresenteerd aan de gemeenteraad. Daarna wordt een opzet gemaakt voor hoe de gesprekken voor het vervolg eruit kunnen zien en welke vraag precies aan bewoners wordt voorgelegd. Daarna worden deelnemers voor deze gesprekken via een loting geselecteerd. Als u ook in aanmerking wilt komen voor deelname aan de vervolggesprekken dan kunt u zich hier aanmelden.
Fase 0
In fase 0 hebben we een plan gemaakt. Op 29 juni 2023 stemde de raad in met het plan van aanpak participatie Duurzame Opwek.
Fase 1
Deze fase loopt van september 2023 tot april 2024. In deze fase onderzoeken we alle technieken om energie te leveren, nu en in de toekomst. Het bureau DWA onderzoekt voor ons hoeveel we met een techniek kunnen opwekken en hoe kansrijk dit is voor Wijk bij Duurstede.
In deze fase doen we ook een onderzoek onder inwoners en ondernemers. Zij kunnen aangeven wat zij belangrijk vinden bij de opwek van energie. Bijvoorbeeld welke techniek zij voor Wijk bij Duurstede een goed idee vinden, en de rol van de gemeente als het gaat om de opwek van energie. De opzet van dit inwonersonderzoek bespreken we met de raad en een klankbordgroep van een aantal inwoners. Het onderzoek loopt van 14 februari tot 6 maart 2024.
De uitkomsten van beide onderzoeken zijn input voor de gemeente om haar keuzes te maken.
Fase 2
Na het online onderzoek volgen verdiepende gesprekken met inwoners over de uitkomsten van dit onderzoek. De gemeenteraad gebruikt de uitkomsten van het onderzoek samen met de adviezen uit de verdiepende gesprekken om plannen te maken over schone energie. Wilt u aan deze gesprekken deelnemen? Vul dan onderstaand formulier in. Als u zich aanmeldt voor de vervolggesprekken neemt de gemeente voor de zomer contact met u op over het vervolg.
In Fase 2 kiezen we op basis van de uitkomsten uit fase 1 een aantal technieken waarover we verder in gesprek gaan met inwoners en ondernemers van Wijk bij Duurstede. Het doel is om met de gekozen technieken een routekaart te maken naar een energieneutraal Wijk bij Duurstede.
Hoe verhoudt dit participatietraject zich tot het plan van de provincie om meer windmolens te plaatsen?
De provincie Utrecht heeft eind vorig jaar onderzocht welke plekken in de regio het meest geschikt zijn voor windmolens. Uit de plekken die naar voren zijn gekomen, zit ook een locatie in de gemeente Wijk bij Duurstede. Langs het Amsterdam-Rijnkanaal ten westen van de gemeente is volgens het onderzoek een kansrijke plek in de provincie om windenergie op te wekken.
De provincie is het bevoegd gezag voor windmolens groter dan 5 MW. Dat betekent dat de provincie plekken mag aanwijzen om windmolens te realiseren. Het heeft de voorkeur van de provincie dat gemeenten zelf met windenergie aan de slag gaan. De gemeente moet daarom aan de provincie Utrecht laten weten of ze het bevoegd gezag wil worden voor deze plek. Door bevoegd gezag te zijn, heeft een gemeente meer lokale controle over de randvoorwaarden. Bijvoorbeeld over de hoogte van de windturbines, de maximale hoeveelheid slagschaduw en de opbrengst voor omwonenden. Gemeenten hebben zes maanden de tijd om hierover te beslissen. Het participatietraject geeft de gemeente input voor deze beslissing.
Wilt u op de hoogte blijven van dit participatietraject en de uitkomst hiervan?
Meld u aan voor de nieuwsbrief.